Als we het hebben over verzakkingen dan denken we vaak alleen aan vaginale verzakkingen bij vrouwen maar er kunnen ook verzakkingen ontstaan in de anale regio.
De endeldarm, het anale kanaal en de anus.
Het spijsverteringskanaal begint bij de mond, slokdarm, maag via de dunne darm en dikke darm naar de endeldarm en daar verlaten de afvalstoffen ons lichaam via de anus of anale kanaal.
De endeldarm loopt door het kleine bekken over de bekkenbodemspier en gaat als anale kanaal (2,5-4 cm lang) door de bekkenbodem naar de anus. De endeldarm is bekleed met een niet-gevoelig slijmvlies. Het eerste deel van het anale kanaal heeft wel weefsel dat gevoelig is voor pijn en andere sensaties zoals waarnemen van aandrang. De anus zelf is ook gevoelig voor pijn en andere sensaties.
Het anale kanaal is gesloten en dat wordt voor het grootste deel verzorgd door de binnenste kringspier, een gladde, onwillekeurige spier (reguleert zich zelf en hebben wij geen invloed op), die gevormd wordt door een verdikking van de circulaire spierlaag van de laatste 3-4 cm van de endeldarm. Een kleiner deel van de basis sluitdruk wordt gevormd door de buitenste kringspier, een dwarsgestreepte spier die willekeurig is en dat betekent dat die bewust kan worden aangespannen en ontspannen. Een nog kleiner deel van de basis sluitdruk wordt gevormd door aambeien die we allemaal hebben en die als drie kussentjes het anale kanaal afsluit. De buitenste kringspier heeft ook een onwillekeurige deel dat automatisch aanspant bij aandrang.
Daarnaast is er nog een bekkenbodemspier die het anale kanaal vlak boven de anus afsluit.
Hoe werkt het poepen:
Op het moment dat er druk komt op het begin van het anale kanaal, doordat de endeldarm wil ledigen, ontspant de binnenste kringspier en komt de ontlasting in het begin van het anale kanaal terecht. Op dat moment spant het onwillekeurige deel van de buitenste kringspier aan en ervaren wij een aandrang gevoel. Door de sensoren in dit gedeelte van het anale kanaal kunnen wij ook voelen wat er aan komt: vaste ontlasting, lucht, diarree. Dit heet het discriminatievermogen. Als de aandrang heviger wordt zullen we, naarmate we voelen wat er aan gaat komen, bewust de buitenste kringspier en diepe bekkenbodemspier aanspannen. Hierdoor kunnen wij het ophouden en komen wij op tijd op een toilet.
Op het toilet zullen we bewust of onbewust de spieren ontspannen en zal de endeldarm zich gaan ledigen, al of niet m.b.v. persen of wat we gewend zijn te doen.
Wat is belangrijk voor het goed ledigen:
Voor het goed ledigen van de endeldarm hebben we een aantal zaken nodig: een goed vulling- en aandranggevoel, een goede werking van de endeldarm en een goede ontspanning van de kringspier en bekkenbodemspier.
Als dit laatste niet het geval is wordt de doorsnede van het anale kanaal en anus smaller en zal er meer druk moeten worden uitgevoerd om de ontlasting kwijt te raken. Door de druk op het slijmvlies en de aambeien kan er beschadiging ontstaan van het slijmvlies en/of de aambeien. Als dit al langere tijd bestaat dan ontstaan er vaak aambeien die klachten geven (bloedverlies, uitpuilende aambeien) of uithangend slijmvlies, dat vaak teruggeduwd moet worden na de ontlasting. Er kan ook een verzakking van de endeldarm ontstaan. Dit kan allerlei klachten geven zoals: bloedverlies, pijn, gevoel van niet goed kunnen ledigen, valse aandrang of gevoel dat er iets voor de anus zit of uit de anus stulpt. Soms kunnen er ook scheurtjes ontstaan in de anus, dit noemen we fissuren, die kunnen pijnlijk zijn en ook bloedverlies geven.
Belangrijk om te weten:
Bij aambeien of uithangend slijmvlies wordt vaak verwezen naar de chirurg die m.b.v. een elastieken bandje een aambei behandelt. Uit onderzoek blijkt echter dat 86% van de mensen met steeds weerkerende aambeien niet in staat zijn hun kringspier en/of diepe bekkenbodem goed te kunnen ontspannen.
Op de lange duur is behandeling m.b.v. bekkenfysiotherapie dan ook effectiever dan steeds weer chirurgische ingrepen.